واسطه و معرف
واسطه‌گری برای ازدواج از گذشته تا امروز میان مردم مرسوم بوده است. شخص واسط دختر و پسری را می‌شناسد و آنها را برای ازدواج، به یکدیگر معرفی می‌کند؛ گاهی در ادامه کار نیز کمکشان می‌کند.[1]
رسول خدا (ص) فرمودند:
«هر فردی در ازدواج حلالی بین دو نفر اقدام کند تا اینکه خدا آن دو را گرد هم آورد، خداوند در برابر هر قدمی که وی در این راه برداشته است و هر سخن ثوابی که گفته ثواب یک سال عبادت را به او می‌دهد».[2]
انتخاب یک معرف امین و خیرخواه خود به اندازه انتخاب یک همسر مناسب سخت است. در واقع شخص معرف و واسطه باید خصوصیاتی داشته باشد که لازم است بررسی شود. واسطه‌ها بنا به خصوصیاتی که دارند به سه دسته تقسیم می‌شوند:
- خیرخواه و آگاه
این گروه معیارهای لازم برای ازدواج را می‌دانند و راه و رسم این وظیفه مهم را می‌شناسند و به خوبی از عهده آن برمی‌آیند. پس به این گروه می‌توان اعتماد کرد. چنین افرادی باید همه صفات و مشخصات ویژه یک مشاور را داشته باشند.
- خیرخواه، اما ناآگاه
این گروه نیتشان خیر است. قصد دارند کار نیکی انجام دهند و به ثواب برسند، اما چون معیارها و روش‌های انتخاب همسر را نمی‌دانند؛ در برخی مواقع باعث ازدواج ناموفق دو نفر می‌شوند. اعتماد به این افراد خسارت‌بار و موجب پشیمانی است.
- افرادی که نیت سوء دارند
این افراد، نیتشان شر است و غرض‌های پلید و منافع خاصی را دنبال می‌کنند. مانند کسانی که مثل بنگاه املاک عمل می‌کنند. یعنی همه سعی‌شان در پی انجام معامله و رسیدن به سود و منفعت مالی است. آنها با حیله و دغل سعی می‌کنند به اهداف و منافع شوم خود برسند. برخی از آنان نیز سرشار از بخل، کینه و حسد هستند و هدف اصلی‌شان نابودی خانواده‌هاست. جوانان و خانواده‌ها باید کاملاً مواظب باشند که به این گروه اعتماد نکنند و فریبشان را نخورند.
نکته مهمی که باید در نظر بگیرید این است که با وجود اینکه واسطه‌ها و معرف‌های گروه اول، کاملاً قابل اعتمادند و کمک خوبی برای شما در انتخاب همسر هستند، نباید هر چه آنها بگویند و هر که را معرفی کردند بپذیرید؛ بلکه این خود شما هستید که باید تصمیم نهایی را بگیرید. یعنی وظیفه آنها فقط معرفی، راهنمایی و کمک است و انتخاب نهایی بر عهده خود شماست.
البته بهتر است شخص واسط یکی از اعضای خانواده یا فامیل باشد؛ زیرا اعضای خانواده شناخت بیشتری از روحیات، عقاید و خواسته‌های شما دارند و با شناخت همه‌جانبه‌ای که از افراد موردنظر پیدا می‌کنند، بهتر می‌توانند به نقاط مشترک شما آگاهی یابند. این روش ساده‌ترین روش عملی برای به دست آوردن اطلاعات اولیه و ارتباطات بعدی و لازم است و از نظر حاصل کار نیز ثمربخش‌ترین روش است. این روش مزایای دیگری نیز دارد. آسانی، سرعت کسب اطلاعات و ارتباطات، اطمینان بیشتر به صداقت و دلسوزی واسطه (که خانواده و والدین هستند) و شناخت بیشتر به روحیات، سوابق و خواسته‌های دو طرف. علاوه بر این خالی از هر گونه تعصب و سوگیری است و بدون حُب و بغض شخصی انجام می‌گیرد؛ همچنین تحت تأثیر احساسات و عواطف غریزی که در ارتباط‌های مستقیم به وجود می‌آید، نیست.[3]
[1] 1. راهنمای ازدواج، امیر ملک محمودی، ص 182
[2]2. جامع الاخبار، ص 102.
[3]. ر.ک: جوانان و انتخاب همسر، علی اکبر مظاهری، ص 183- 184.
